Z artykułu tego dowiesz się, jakie są uprawnienia kandydata do pracy, jeżeli uzna on, że w trakcie procesu rekrutacji naruszono jego dobra osobiste, przetwarzano dane osobowe niezgodne z wymogami RODO lub też doszło do dyskryminacji.

Jakich informacji może żądać pracodawca od kandydata do pracy?
Zgodnie z kodeksem pracy pracodawca żąda od kandydata do pracy następujących informacji:
– imię (imiona) i nazwisko,
– data urodzenia,
– dane kontaktowe wskazane przez taką osobę.

Jeżeli jest to niezbędne do wykonywania pracy (a więc pracodawca musi to udowodnić), może on żądać również informacji na temat:
– wykształcenia,
– kwalifikacji zawodowych,
– przebiegu dotychczasowego zatrudnienia.

Żądanie innych informacji jest dopuszczalne, o ile wynika to z przepisów innych ustaw, np. prawo jazdy w przypadku zatrudniania kierowców.

Jakie są konsekwencje odmowy przekazania informacji, o których mowa w punkcie 1?
W przypadku niepodania informacji, o których mowa w punkcie 1, pracodawca nie uwzględni kandydata w procesie rekrutacji.

O jakie dodatkowe informacje pracodawca może pytać kandydata do pracy?
Pracodawca ma prawo pytać kandydata o inne informacje niż wskazane w punkcie 1, z wyjątkiem danych wrażliwych, do których zalicza się zapytanie o: karalność, pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, dane genetyczne, dane biometryczne lub dane dotyczące zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej. Z wyjątkiem informacji na temat karalności kandydat do pracy może przekazać wskazane wyżej informacje, ale tylko z własnej inicjatywy.

Jakie są konsekwencje odmowy udzielania informacji, o których mowa w punkcie 3?
Brak zgody kandydata na udzielenie informacji, o których mowa w punkcie 3 lub jej wycofanie, nie może być podstawą niekorzystnego traktowania osoby ubiegającej się o zatrudnienie, zwłaszcza nie może stanowić przyczyny uzasadniającej odmowę zatrudnienia.

Jakie roszczenia może mieć kandydat do pracy, jeżeli uzna, że dane przez niego dostarczone są przetwarzane w sposób niezgodny z RODO?
Zgodnie z art. 82 RODO każda osoba (a więc i kandydat do pracy), która poniosła szkodę majątkową lub niemajątkową w wyniku naruszenia RODO, ma prawo uzyskać od administratora (a więc w  praktyce najczęściej pracodawcy) odszkodowanie za poniesioną szkodę.

Jakie roszczenia może mieć kandydat do pracy, który uzna że w trakcie procedury rekrutacyjnej naruszono jego dobra osobiste?
W przypadku naruszenia w trakcie procedury rekrutacyjnej dóbr osobistych (do których kodeks cywilny zalicza m.in.: nazwisko, wizerunek, cześć, tajemnicę korespondencji) kandydat może żądać:
– zaniechania tego działania;
– zobowiązania osoby, która dopuściła się naruszenia, aby dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
– zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny;
– naprawienia szkody majątkowej, jeżeli powstała ona wskutek naruszenia dobra osobistego

Jakie roszczenia może mieć kandydat do pracy w przypadku gdy uzna, że nie został zatrudniony ze względu na kryteria niemające związku z faktycznymi wymogami stanowiska. na które aplikował, a więc miała miejsce dyskryminacja w rekrutacji?
W przypadku gdyby kandydat do pracy uznał, że nie został zatrudniony ze względu na podejrzenie dyskryminacji w procesie rekrutacji,  ma prawo wystąpić do sądu pracy z żądaniem odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż płaca minimalna. Przepisy nie wprowadzają maksymalnej wysokości odszkodowania. Odrzucony kandydat do pracy nie ma jednak możliwości sądowego wymuszenia na pracodawcy zaproponowania mu zatrudnienia.

dr hab. Krzysztof Walczak
Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania WZ UW